Kultura i sztuka zajmują ważne miejsce w historii Zakopanego. Już z końcem XIX wieku można było mówić o tym jak duże znaczenie dla kultury polskiej ma właśnie stolica polskich Tatr. Odwiedzana była, a czasem też zamieszkiwana przez tak uznane postacie, jak Henryk Sienkiewicz, Stanisław Witkiewicz (znany też jako Witkacy), Stefan Żeromski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, czy Karol Szymanowski, czyli ludzie związani z prozą, poezją, malarstwem i muzyką. Właśnie w czasach pobytu inteligencji tamtych czasów w Zakopanem rozwinęła się turystyka i taternictwo. W latach siedemdziesiątych dziewiętnastego wieku w mieście powstało Towarzystwo Tatrzańskie krzewiące wiedzę o Tatrach, wspierające kulturę, przyrodę, a także wspierające zakopiański rozwój. Towarzystwo to wpłynęło znacznie na powstanie oświetlenia, rozwój poczty i pierwszy telegraf, a także zbudowanie Dworca Tatrzańskiego. Jak ważna dla Zakopanego była polska inteligencja pokazuje też wpływ malarza, poety i prozaika Mariusza Zaruskiego, z którego to inicjatywy do życia zostało powołane Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, zwane po dziś dzień jako TOPR. W czasach tych powstał także w mieście teatr, który z początku skupiał amatorów, ale w dobie rozwoju zakopiańskiej kultury, zaczęli tam występować zawodowi aktorzy.
Wpływ kultury i sztuki na Zakopane
