Do upowszechnienia turystyki w Tatrach, a także do rozwoju Zakopanego przyczyniła się postać Mariusza Zaruskiego (1867-1941). Mariusz Zaruski był cenionym malarzem, poetą, marynarzem, ale także cenionym taternikiem, narciarzem i ratownikiem górskim. Po zdaniu matury w roku 1885 wyjechał do położonej nad Morzem Czarnym Odessy, gdzie zaangażował się w działalność konspiracyjną. Działalność ta zakończyła się dla niego aresztowaniem. Mariusz Zaruski został skazany na 5 lat zesłania. Po powrocie z zesłania w roku 1904 zamieszkał wraz z żoną Izabelą w Zakopanem. Państwo Zaruscy mieszkali przy ulicy Ogrodowej, dziś ulica ta nosi nazwę ulicy Zaruskiego. W czasie pobytu w Zakopanem Mariusz Zaruski bardzo szybko stał się wybitnym taternikiem i narciarzem. Na trwale zapisał się w historii zimowego taternictwa dokonując ponad 20 pierwszych zimowych wejść na tatrzańskie szczyty. Dokonał między innymi pierwszego zimowego wejścia na Giewont. Spośród tatrzańskich szczytów najlepiej poznał właśnie Giewont. Mariusz Zaruski był także inicjatorem powołania do życia Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Prace nad powstaniem TOPR-u przyspieszyła tragiczna śmierć Mieczysława Karłowicza. TOPR zaczął działać w roku 1902, a jego pierwszym kierownikiem był M. Zaruski. Symboliczny grobowiec tego tak bardzo zasłużonego dla Tatr i Zakopanego człowieka znajduje się na Pęksowym Brzysku.
O Mariuszu Zaruskim
